پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد موفق شدند در طی پژوهش‌های میدانی در کوه‌های آلاداغ در استان خراسان شمالی، گونه جدیدی از جنس گل‌استکانی را برای نخستین بار کشف، جمع‌آوری و به نام Campanula oreodoxa نام‌گذاری کنند. نام علمی لاتینی این گونه به معنی "شکوه کوهستان" است و اشاره به زیستگاه آن در نواحی مرتفع کوهستانی دارد. این گیاه در جمعیت‌های بسیار محدودی در ارتفاعات صخره‌ای 2300 تا 2400 متری کوه‌های آلاداغ بین درکش و هاور در غرب بجنورد، استان خراسان شمالی می‌روید. فرم رویشی شبه بالشتکی کوتاه، ویژگی‌های گل و ریزساختار سطح بذر و دانه‌های گرده، این گونه جدید را از سایر گونه‌های شناخته شده گل‌استکانی در ایران و جهان متمایز می‌کند. نتایج این پژوهش که در پژوهشکده علوم گیاهی و در قالب بخشی از رساله علی اصغر ارجمندی، دانشجوی دکتری رشته اکولوژی گیاهی، به راهنمایی دکتر حمید اجتهادی و دکتر فرشید معماریانی انجام شده، در مقاله ای علمی در شماره 3 جلد 521 مجله معتبر گیاه‌شناسی Phytotaxa منتشر شده است. نویسندگان این مقاله، با توجه به ویژگی‌های زیستگاه، تعداد کم افراد جمعیت‌ها و دامنه پراکندگی جغرافیایی بسیار محدود، این گونه را بر مبنای معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت(IUCN) به عنوان گیاهی درخطر بحرانی طبقه‌بندی کرده‌اند که هشداری برای احتمال انقراض کامل آن در آینده نزدیک است. در این مقاله، بر ضرورت حفاظت از گیاهان اندمیک یا انحصاری در مناطق مرتفع کوهستانی آلاداغ، به عنوان یکی از نقاط داغ تنوع زیستی گیاهی در شمال خراسان، تاکید شده است.
این مقاله از طریق لینک زیر قابل دسترسی است:
https://doi.org/10.11646/phytotaxa.521.3.4
