گونه های جانوری اساس مطالعات میان رشته ای کاربردی هستند و زمینه ساز تحقیقات مشترک بین متخصصان شاخه های مختلف علوم زیستی، علوم پایه، دامپزشکی، کشاورزی و طب تجربی را فراهم می سازند. سلسله جانوران به عنوان بزرگترین و پیچیده ترین آرایه فرا گونه ای در دنیای جانداران بخش مهمی از ذخایر ژنتیکی و الگوهای طبیعی را تشکیل میدهند و می توانند بستر الگوبرداری، کارآفرینی و تولیدات صنعتی باشند.
ایران با تنوع اقلیمی گسترده و برخورداری از زیست سپهرهای آبی و خشکی بسیار متنوع از ذخایر ژنتیکی ارزشمندی برخوردار است که می تواند زمینه ساز فناوری جانورشناسی محور باشد. سرمایه گذاری در این زمینه می تواند موجب نوآوری در زمینه تولیدات زیستی، فناوری مبتنی بر دانش جانورشناسی ایجاد شرکتهای اقماری فناوری دانش بنیان شود و از طریق ورود به فن بازارها و جلب همکاری بخش خصوصی وارد مرحله تولید انبوه شود.
مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد، با همت شادروان دکتر جمشید درویش و بر اساس موافقت اصولی شماره 49379/4 سال 1392 معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با هدف دانش افزایی در زمینه های کاربردی مطالعات میان رشته ای و پاسخ به نیاز دستگاه های اجرایی بر اساس سند چشم انداز و برنامه ششم توسعه کشور با رویکردی پژوهشی در دانشگاه فردوسی مشهد تأسیس و با دوگروه پژوهشی ذیل فعالیت خود را آغاز نمود:
1.گروه پژوهشی جونده شناسی
- گروه پژوهشی نو آوری های جانورشناختی
ماموریت اصلی مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد شناخت دقیق تنوع زیستی گونه های جانوری بر اساس اصول آرایه شناختی و رده بندی نوین به عنوان پشتوانه علمی مطالعات کاربردی دانش بنیان در زمینه جانوران و در ادامه الگوبرداری از گونه های جانوری برای رسیدن به اهداف کاربردی دانش و نظریه پردازی علمی و همکاری با فن بازار های جهانی است.
پژوهشگران:
دکتر منصور علی آبادیان - استاد
دکتر فرشته قاسم زاده - استاد
دکتر ناصر مهدوی شهری - استاد
دکترغلامرضارزمی - استاد
دکتر ابولقاسم نقیبی - استاد
دکتر امید میرشمسی - دانشیار
دکترفرهنگ حداد - دانشیار
دکترحسن برجی - دانشیار
دکتر فائزه یزدانی مقدم - استادیار
دکترروح ا... سیاه سروی - استادیار
دکتر معصومه بحرینی - استادیار
دکتر بهار شهنواز - استادیار
دکتر شریف مقدم - استادیار
دکتر رویا لاری - استادیار
نصرت ا... برید فاتحی - مربی
دکتر نسرین کیوانفر - کارشناس
آزمایشگاه ها و تجهیزات:
آزمایشگاه بیوسیستماتیک جانوری
در این آزمایشگاه با وجود تجهیزاتی نظیر مژروسکوپ- استریو میکروسکوپ تحقیقاتی- تجهیزات کشت سلول و اتاقک کشت سلول- تجهیزات مطالعات مولکولی نظیر ترمال سایکلرو الکتروفورز امکان انجام مطالعات بیوسیستماتیک روی گونه های زیستی جانوری با رویکرد مطالعات ریخت سنجی هندسی- مطالعات سیتو ژنتیک و رویکرد مطالعات مولکولی وجوددارد.
آزمایشگاه بیوسیستماتیک مولکولی
در این آزمایشگاه مطالعات مولکولی جمعیتی و تحلیل های فیلو ژنتیکی مولکولی با استفاده از تجهیزات و امکانات روزآمد انجام می شود. این آزمایشگاه یکی از هسته های اصلی مطالعات مولکولی جمعیتی و خط شناسه گذاری DNA در شرق کشور می باشد و سالانه مطالعات علمی متعددی که به طور عمده در نشریات نمایه برتر بین المللی به چاپ می رسند، در این آزمایشگاه اجرا میشود.
آزمایشگاه ریخت شناسی مقایسه ای
این آزمایشگاه با دارا بودن تجهیزات مطالعات ریختی و ریخت سنجی امکان انجام بررسی های ریخت شناختی، رقومی سازی تصاویر زیستی و مصور سازی علمی در طرحهای تحقیقاتی بیوسیستماتیک جانوری فراهم می کند.
موزه جانور شناسی دکتر جمشید درویش
مجموعه های زیست شناختی به عنوان محلی برای نگهداری نمونه های اسنادی مطالعات آرایه شناختی ایفای نقش می کنند. در موزه جانورشناسی دکتر جمشید درویش علاوه بر نمونه های جانوری متعدد که عمدتا برای اهداف اموزشی مورد استفاده قرار می گیرند، محل نگهداری هزاران نمونه اسنادی جانوری مهره دار و بی مهره می باشد
مرکزپژوهشی جانورشناسی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد :
کشف و معرفی بیش از 200 گونه بومی و رکورد جدید برای ایران و منطقه
چاپ بیش از 300 مقاله در نشریات نمایه برتر بین المللی وچاپ 20 کتاب به زبان انگلیسی و فارسی
برکزاری 3 همایش و برگزاری بیش از 30 کارگاه آموزشی توسط پژوهشگران مرکز و متخصصین مدعو داخلی و خارجی.
اجرای موفق 10طرح ملی و بین المللی
چاپ 15 جلد و 25 شماره "مجله ایرانی بیوسیستماتیک جانوری"Iranian Journal of Animal Biosystematicsو کسب عنوان نشریه برتر در دانشگاه فردوسی مشهد در سال1397
مرکز پژوهشی برتردانشگاهی در استان در سال 97
تقدیر از کتاب "روش شناسی در بیوسیستماتیک جانوری" در سی و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی 1397و 1394
عضو تاثیر گذار در رشته علوم پایه در سال 1393 ( دکتر درویش)
عضو هیات علمی برگزیده آموزشی- در گروه علوم پایه در سال 1393 (دکتر منصور علی آبادیان)
گزارش از: خاوری، رضاپور