آخرین یافته استادان دانشگاه فردوسی مشهد درزمینهٔ مطالعات آرایه شناختی عنکبوتهای ایران دلالت بر وجود گونه جدیدی از عنکبوتهای گرگی متعلق به جنس Pardosa در شمال شرق ایران داشت که با توجه به همزمانی این یافته با درگذشت دکتر مریم میرزا خانی بهافتخار ایشان به نام Pardosa mirzakhaniae نامگذاری و توصیف شد.
روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد با توجه به نوع فعالیتها و تلاش گسترده گروه زیستشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، گفتگویی با دکتر امید میر شمسی عضو هیئتعلمی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده است که نتیجه این گفتگو در ذیل درجشده است.
راسته عنکبوتها با داشتن بیش از ۴۶۰۰۰ گونه شناختهشده در سرتاسر دنیا هفتمین راسته متنوع جانوری محسوب میشوند. تاکنون در ایران بیش از 668 گونه از این جانوران که متعلق به ۵۱ خانواده هستند گزارششده است. مطالعات آرایه شناختی این گروه جانوری توسط محققین داخلی در دو دهه گذشته افزایش چشمگیری داشته است بهنحویکه تعداد گونههای عنکبوتهای ایران طی این زمان تقریباً چهار برابر افزایشیافته است. گرچه قدمت مطالعات آرایه شناختی این جانوران به دهههای میانی قرن نوزدهم میلادی بازمیگردد اما عمده این مطالعات بهصورت بسیار پراکنده و توسط تعداد معدودی از محققین خارجی انجامشده است.
بر همین اساس و با توجه به تنوع جغرافیایی و اقلیمی ایران، مطالعات اندک انجامشده و مقایسه با فون کشورهای همجوار تعداد گونههای عنکبوتهای ایران بیش از ۱۰۰۰ گونه برآورد میشود. مطالعات بیوسیستماتیکی انجامشده روی راسته عنکبوتها در پنج سال گذشته در گروه زیستشناسی دانشگاه فردوسی مشهد نشاندهنده تنوع بالای این جانوران در ناحیه شرق و شمال شرق ایران میباشد بهنحویکه در این بازه زمانی بیش از ۱۰۰ رکورد جدید برای ایران ثبتشده است که در این میان تعدادی از گونههای معرفیشده برای علم جدید میباشند.
آخرین یافته درزمینهٔ مطالعات آرایه شناختی عنکبوتهای ایران مربوط به رساله دکتری خانم سپیده شفایی دانشجوی دکتری بیوسیستماتیک جانوری دانشگاه فردوسی مشهد است که دلالت بر وجود گونه جدیدی از عنکبوتهای گرگی متعلق به جنس Pardosa در شمال شرق ایران داشت که با توجه به همزمانی این یافته با درگذشت دکتر مریم میرزا خانی بهافتخار ایشان به نام Pardosa mirzakhaniae نامگذاری و توصیف شد؛ و مقاله مربوط به آن در ژورنال معتبر ZOOTAXA به چاپ خواهد رسید. از سایر گونههای جدیدی که طی پنج سال گذشته طی مطالعات انجامشده در مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی و گروه زیستشناسی کشف و معرفیشدهاند میتوان به گونه Oecobius ferdowsii یا عنکبوت تورباف فردوسی اشاره کرد که بهافتخار حکیم ابوالقاسم فردوسی نامگذاری و توصیف شد.
لازم به ذکر است نمونه تیپ اینگونه طی نمونهبرداریهای انجامشده در محوطه پردیس دانشگاه فردوسی یافت شد. همچنین جنس و گونه جدید Bastanius kermanensis از خانواده Hersiliidae که نام جنس بهافتخار استاد فقید دکتر باستانی پاریزی (استاد دانشگاه تهران) و نام گونه بر اساس محل کشف گونه در استان کرمان نامگذاری شد.
همچنین در سال ۲۰۱۳ از همین خانواده از عنکبوتها موفق به کشف گونه جدیدی از جنس Duninia از جنوب استان خراسان رضوی شدیم که بهافتخار استاد فقید دکتر جمشید درویش به نام Duninia darvishi نامگذاری شد. برخی از سایر گونههای جدید کشفشده برای علم که توسط اینجانب و همکاران توصیف و به چاپ رسیدهاند میتوان به گونههای:
Aelurillus khorasanicus, Oecobius ilamensis, Anemesia koponeni اشاره کرد.
همچنین یکگونه جدید برای عقربهای ایران نیز کشف و توصیف شد که بهافتخار آقای دکتر سیاوش تیرگری از اساتید پیشکسوت عقرب شناسی ایران تحت عنوان Odontobuthus tirgari در مجله ZOOTAXA به چاپ رسیده است.
تصویر گونه جانوری در ابعاد بزرگتر
کانال اخبار دانشگاه فردوسی مشهد