در پیش نشست علمی اقتصادی اولین همایش بین المللی فرآورده
های حلال مطرح شد: حجم عمده تولید و صادرات فرآوردههای حلال در دست کشورهای غیر
اسلامی است. قواعد بین المللی به سمت ایجاد موانع برای تجارت حلال است. باید از
حالت منفعل بودن خارج شد.
با حضور چند نفر از صاحبنظران اقتصاد، اقتصاد کشاورزی،
پزشکی، روابط بین الملل، حقوق بین الملل اقتصاد و دبیران محترم علمی و اجرایی، پیش
نشست علمیِ اقتصادی توسط گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم
انسانی دانشگاه فردوسی مشهد و همکاری دبیرخانه اولین همایش فرآورده های حلال در سالن
شورای پژوهشکده برگزار شد.
در این نشست، دکتر مصطفی سلیمیفر، استاد محترم گروه اقتصاد
و دبیر علمیِ اقتصادی اولین همایش فرآوردههای حلال، گزارشی از وضعیت مقالات ارسال
شده برای موضوع اقتصاد ارائه نمود. سپس دکتر وحید ارشدی استادیار گروه پژوهشی اقتصاد
اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی به ارائه مقاله خود با عنوان «اقتصاد
مقاومتی و ظرفیتهای بالقوه ایران در بهرهگیری از تجارت صنعت حلال» پرداخت. وی با
اشاره به رابطهی درونزایی و برونگرایی به یکی از مهمترین حلقههای ربط دهنده این
دو، یعنی رعایت استانداردهای بین المللی در تولید محصولات پرداخته و جمعیت 8/1
میلیاردی مسلمانان به عنوان تقاضای مؤثر برای محصولات حلال در سطح جهان را برای
ایران و سایرکشورهای اسلامی بستر مناسبی برای توجه به این صنعت دانست.
ارشدی با بیان آمارهای منتشر شده در سطح بینالمللی، به این
نکته اشاره نمود که بخش کمی از صنعت حلال در کشورهای اسلامی است و عمده آن در دست
کشورهای غیرمسلمان مانند آمریکا، استرالیا، برزیل و سنگاپور و تایلند است و غیر از
مالزی که پیشرفت خوبی در این صنعت داشته، مجموع تجارت صنعت حلال در ایران، ترکیه و
پاکستان به دو درصد کل صنعت هم نمیرسد. بر اساس آمارها سهم ایران 25/0 سهم تجارت
حلال است. وی در پایان به ارائه راهبردهای لازم که باید توسط دولت و بخش خصوصی
پیگیری شود پرداخت. از جمله این راهکارها
مهارتسازی در بازارشناسی؛
بازاریابی و بازارسازی در جهت دادن سرمایهها به سمت تولید کالاها
و خدمات حلال؛
تلاش در جهت تطبیق کیفیت کالاها و خدمات با استانداردهای بین
المللی؛
شناسایی خلأهای بازار فرآوردههای حلال در سطح ملی و بینالمللی
و پرکردن حلقههای مفقوده آن؛
تلاش در جهت تشکیل به کارگیری انواع روشها از جمله بازاریابی
مویرگی؛
مطالبهگری در جهت فعالکردن دیپلماسی اقتصادی توسط دستگاه دیپلماسی؛
گستردهترکردن نمایشگاه محصولات ایرانی حلال در خارج از کشور؛
مشارکتکردن در سهم سرمایه شرکتهای تولیدکننده کالاها و خدمات
حلال؛
استفاده از ظرفیت مناطق آزاد در جهت تجارت کالاها و خدمات حلال؛
تخصیص تسهیلات ویژه به محصولات حلال با رویکرد پرداخت پلکانی
و تبعیضی با تأکید بر صادراتی شدن کالاها و خدمات؛
بسترسازی برای واردکردن شرکتها در بورس و تقویت سهام آنها توسط
مردم؛
کاهش هزینه های مبادلاتی برای توسعه صنایع حلال؛
رفع موانع سرمایهگذاری مولد؛
تلاش برای جهت دادن دانشگاهها و مراکز پژوهشی برای کمک به پژوهشهای
فرآورده های حلال و ایجاد بازار برای آنها؛
ایجاد و تقویت دیپلماسی فرآوردههای حلال؛
خرید تضمینی محصولات مذکور و افزایش تعداد آزمایشگاههای مورد
تأیید مؤسسه جهانی حلال.
در ادامه این پیش نشست ، دکتر سیامک عموزیدی پژوهشگر و عضو
وابسته هیئت علمی پژوهشی بِرن سوئیسWTI، با ارائه مقاله خود با عنوان موانع حقوقی و
اجرایی تجارت فرآوردههای حلال به فعالیتهای سازمانهای بین المللی در محدودکردن
تجارت و صادرات صنعت حلال به بهانه مخالفت با حقوق بشر و حقوق حیوانات پرداخته و
ضمن تبیین قراردادها و پروتکلهای سازمان تجارت جهانی، به سیاستهای بین المللی
برای حرام خوارکردن مردم و سیاستها برای تغییر دادن عادتهای حلال پرداخت.
وی پیشنهاد کرد با رفتن ایران به سازمان تجارت جهانی و بستن
قراردادهای دو جانبه، محدودیت های کمتری برای توسعه صادرات حلال ایجاد خواهد شد.
در این جلسه دکتر صابری، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دبیر اجرایی
همایش، ضمن ارائه گزارش فعالیتهای اجرایی این همایش، به اهمیت موضوعشناسی اقتصاد
در گسترش صنعت حلال از نقش بسیار کمرنگ دانشکده های اقتصاد در پرداختن به این نوع
موضوعات بسیار مهم درکشور، اظهار امیدواری کرد این همایش گامی مهم در توجه دادن
نخبگان از جمله صاحبنظران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به این موضوعات باشد.
در ادامه حجت الاسلام دکتر طباطبایی، ریاست محترم نهاد
نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی، دبیر علمی همایش به اهمیت موضوع
محدودیتهای کشورهای اروپایی در توسعه صنعت حلال پرداخت و توجه دادن صاحبنظران به
چگونگی حلال خورکردن مردم مسلمان و جلوگیری از مصرف فرآوردههای حرام را خواستار
شد.