مراسم افتتاحیه همایش ملی «بازشناسی نقش شاهنامه در جهان معاصر» روز سه‌شنبه 23 اردیبهشت‌ماه 1404 در هتل پردیسان مشهد برگزار شد.
در این مراسم دکتر شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور گفت: فردوسی با سه ویژگی حکمت، معرفت و معنویت شناخته می‌شود که معنویت خود در دو اصل دین‌مداری و خردورزی و به عبارتی دیگر همراهی میان عقل و شرع خلاصه می‌شود.
وی افزود: شاهنامه فقط برای دوره فردوسی نبوده است، شاهنامه به یقین برای امروز ما نیز هست و برای فردای ما. امروز از آن جهت که نسل‌های جوان به دنبال نوعی اصالت و هویت خویشند؛ به طوری که این موضوع تبدیل به یک اصل شده و انتظار می‌رود که تمام امکانات و ابزار امروزی برای معرفی و شناسایی این داستان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
سپس دکتر حبیبی، معاون امور بین‌الملل انجمن آثار و مفاخر کشور به ایراد سخنرانی پرداخت. وی به نقل از دکتر حسن انوری، استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی، به ذکر نکاتی در خصوص شاهنامه به مثابه یک موضوع واحد در عین تکثر و تنوع پرداخت.
دکتر حسینی، فرماندار مشهد مقدس نیز طی سخنانی به جایگاه ارزنده حکیم فردوسی در فرهنگ ایران اشاره کرد.
دکتر فرزاد قائمی، دبیر علمی همایش و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: پس از فراخوان عمومی در دی‌ماه سال ۱۴۰۳، ۳۸۶ مقاله و چکیده مقاله و طرح پژوهشی دریافت شد که بخش عمده حاوی مقاله کامل بود که به لحاظ کمی و کیفی اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ برگزاری این همایش است.
وی ادامه داد: بیش از ۸۸۰ داوری رسمی در حوزه مقالات انجام شد که در نهایت مقالات در سه رده تعیین سخنرانی و نشر در مجله، تعیین سخنرانی و نشر در مجموعه مقالات و نشر در مجموعه مقالات برگزیده شد. همچنین در مجموع حدود چهل سخنرانی علمی در این همایش سه روزه برگزار خواهد شد. این همایش سال آینده در ابعاد بین‌المللی از ۲۵ تا ۳۱ اردیبهشت‌ماه پیگیری خواهد شد.
در طی مراسم برنامه‌های هنری مانند شاهنامه‌خوانی محلی به گویش چهار محال و بختیاری، اجرای موسیقی سنتی، پخش بخشی از اپرای بزرگ شاهنامه و نقالی اجرا شد. همچنین رونمایی از مجموعه دو جلدی مقالات چاپ شده همایش سال گذشته انجام گرفت. لازم به ذکر است که تمبر یادبود این مراسم نیز توسط عوامل اجرایی و مسئولین رونمایی و ممهور شد.
