کارگاه
ترویج علم و فناوری و نقش پژوهشگران دانشگاهی با حضور دکتر مصطفی معین دکتر سعید سمنانیان،
دکتر حسین شیخ رضائی ، دکتر اکرم قدیمی و دکتر طاهره صاحب برای اعضاء هیئت علمی در
دانشگاه فردوسی مشهد و با حضور دکتر هاشمی معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه و دکتر ابراهیمی مدیر دفتر
ریاست و روابط عمومی دانشگاه در روز پنجشنبه 29 مهر ماه 1395 در سالن شورای سازمان مرکزی دانشگاه
فردوسی مشهدبرگزار شد .
در این
جلسه دکتر هاشمی معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه به اعضای حاضر در جلسه خیر
مقدم گفت و هدف از برگزاری جلسه را برای حاضران بیان نمود.
در ادامه
دکتر شیخ رضائی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و عضو هیات مدیره انجمن
ترویج علم ایران در خصوص مفهوم ترویج علم توضیحاتی ارائه نمود.
وی در سخنان خود به 3 الگوی اصلی ترویج علم
اشاره کرده که الگوی اول بیشتر بر انتقال علم و اطلاعات متمرکز است و الگوی دوم به
گفتگو میان دانشمندان و شهروندان تاکید دارد و در الگوی سوم بر مشارکت شهروندان در ساخت نظریه های علمی تاکید
دارد همچنین اینکه گروه های شهروندی بتوانند در مرحله جمع اوری اطلاعات و وارد کردن
مهارت های فنی و حرفه ای خود به ساز و کار ساخت علم مشارکت کنند.
سپس
خانم دکتر اکرم قدیمی رئیس انجمن ترویج علم ایران و مدیر گروه ترویج علم مرکز تحقیقات
سیاست علمی کشور در ارتباط با روشهای متداول
ترویج علم در جهان و ایران اظهار داشت : مراحل ترویج علم 3 مرحله می باشد که مرحله
اول آن پذیرش علم از سوی عموم مردم است و در مرحله دوم درک عموم مردم برای آموختن علم
و دانش و در مرحله سوم مشارکت عموم مردم در افزایش علم آموزی و با سوادی را مشاهده
می کنیم.
رئیس انجمن ترویج علم ایران شیوه های ترویج علم را در نهادهای مختلف جامعه از
قبیل خانواده ، مدرسه ، کتابخانه ، انجمن های علمی ، خانه های علم ، فرهنگسراها و رسانه
های جمعی عنوان کرد.
در ادامه
این کارگاه خانم دکتر طاهره صاحب استادیار گروه مطالعات علم و فناوری دانشگاه تربیت
مدرس اظهار داشت :
در مورد
مردمی سازی علم 3 گزینه وجود دارد که گزینه
اول افزایش سواد علمی از طریق ترویج دانش و افزایش سواد علمی مردم است و گزینه دوم
به افزایش درک مردم از علم و در نهایت افزایش علم آموزی بر میگردد و گزینه سوم تلاش
برای دخالت مردم و استفاده از راه هایی است تا مردم برای ترویج علم و دانش کمک نمایند.
دکتر
طاهره صاحب به مدل شهروندان هوشمند اشاره نمود و اظهار داشت : شهروند هوشمند از تمام
وسایل و تکنولوژی های روز استفاده می کند و در این صورت نقش مردم در ترویج علم و دانش
بیشتر می شود.
سپس
دکتر مصطفی معین رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت و رئیس انجمن و مرکز تحقیقات آسم
و آلرژی، ضمن خیر مقدم به حاضران در جلسه اظهار داشت از اینکه این کارگاه در مشهد و
در جوار ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) و
در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می شود را به فال نیک می گیریم.
دکتر
معین چالش ها و موانع ترویج علم را به 4 دسته تقسیم نمود و اظهار داشت اولین چالش و
مانع در راه ترویج علم ، موانع فکری و فرهنگی
و دومین مانع در راه ترویج علم موانع سیاسی
و اجتماعی است که این موانع شامل ضعف آگاهی و بینش سیاسی ، فقدان فرهنگ کار و خلاقیت
در جامعه ، اولویت قرار نگرفتن علم ، ضعف مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی دانشگاهیان
و نخبگان علمی و ضعف و محدودیت مطبوعات و رسانه های ملی می باشد.
رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت افزود: مانع سوم
در راه ترویج علم و دانش مانع اقتصادی و سخت افزاری است که به عواملی مانند اقتصاد
وابسته به نفت ، فقر اقتصادی و آسیب های زیست محیطی و عدم سرمایه گذاری لازم در آموزش
و پرورش همچنین کمبود سرمایه گذاری در زیر
ساخت ها و شبکه های ارتباطی مربوط می شود.
دکتر
معین اظهار داشت : چهارمین مانع در راه ترویج علم را می توان مانع ساختاری و مدیریتی
ذکر کرد که این مانع شامل نارسایی و کار آمد نبودن نظام آموزشی ، سیاست زدگی در نهادهای
علمی ، درون گرایی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و جدایی از جامعه و توسعه ملی و ناتمام
ماندن تحول ساختار نظام آموزشی کشور است .
سپس
دکتر سمنانیان استاد دانشگاه تربیت مدرس اظهار داشت : ایران در گذشته در بحث علمی پیشتاز
بوده است و دانشگاهی که در ایران آن زمان تاسیس شد قدمتی 500 ساله داشت.
دکتر
سمنانیان افزود: علم و دانش با ارتباطات بین المللی شکوفا می شود و محدودیت در توزیع
و نشر دانش موجب می شود علم در همین اندازه باقی بماند.
وی ادامه
داد : دین اسلام با خواندن آغاز می شود و مسئله آموزش علم و دانش توسط انبیاء و امامان
نیز توصیه شده است و این مسئله اهمیت ترویج علم را می رساند که دانشمندانی مانند ابو
علی سینا و زکریای رازی به آن واقف بوده اند و همچنین این نشاندهنده اینست که علم امروز
ریشه در کشورهای اسلامی داشته و از آنجا به جهان عرضه شده است.
دکتر
سمنانیان اظهار داشت : دنیا به سرعت در حال تغییر و پیشرفت است و ما چنانچه تلاشی نکنیم
با چالش مواجهه می شویم و برای حل این مشکل باید برای بهبود زندگی مردم پلی بین دانشمندان
و مردم ایجاد کنیم و علم را عمومی سازی کنیم .
دکتر
سمنانیان در پایان سخنان خود پیشنهادهایی به
شرح ذیل برای اشاعه مفهوم ترویج علم در دانشگاه ها مطرح نمود:
تشویق
در آیین نامه ترفیع اعضای هیات علمی
ایجاد
شعب انجمن های توسعه علم در دانشگاه ها
ارتباط
نهادینه دانشگاه ها با فرهنگسرای شهرداریها
افزودن
بخشی در پایان نامه ها و رساله های دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای ارائه موضوع به زبان
ساده.
در پایان
اعضای حاضر در جلسه پیرامون موارد مطرح شده در این کارگاه در میزگرد ترویج علم
و فناوری و نقش پژوهشگران دانشگاهی به بحث و تبادل نظر پرداختند.
.
.
کانال اخبار دانشگاه فردوسی مشهد
https://telegram.me/ferdowsium