پردازش مفهوم فرهیختگی باکمک نظریه هابرماس و نقد کارکرد امروز دانشگاههای ایران در نشست هم‌اندیشی حوزه و دانشگاه

ارسال شده در تاریخ :

در ادامه سلسله  نشست‌های هم‌اندیشی حوزه و دانشگاه در پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی یکصد و نود و پنجمین جلسه برگزار شد. این نشست در واقع جلسه نهم از عنوان کلی فلسفه دانشگاه بود که با موضوع هابرماس وفلسفه دانشگاه برگزار گردید. جلسه گذشته نیز همین موضوع بود که به علت گستردگی و اهمیت بحث، جلسه دیگری را نیز به خود اختصاص داد که دوشنبه 17 آذر ماه به صورت مجازی با سخنرانی دکتر ناصرالدین علی‌تقویان (عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی) برگزار گردید.

اهم مباحثی که در این جلسه مطرح شد با توجه به اشاره‌ای کوتاه به مباحث جلسه قبل این بود که طبق نظریه هابرماس، دو حوزه عمومی داریم: حوزه ادبی، هنری و حوزه سیاسی. اما دکتر تقویان اعتقاد داشتند که حوزه سومی هم وجود دارد به نام حوزه عمومیِ علمی، تکنولوژی که هابرماس حرفی از آن نزده است. مسأله این است که ما بر اساس این حوزه‌ها فرهیختگی را چگونه تعریف می‌کنیم؟آیا فرقی میان درک عمومی از فرهیختگی (افرادی که کتاب زیاد خوانده‌اند و سواد بالایی دارند، خوب حرف می‌زنند و نهایتاً اصول اخلاقی را هم رعایت می‌کنند با واقعیتی که باید باشد هست؟

دکتر تقویان ادعا می‌کند فرهیختگی، جمعِ میان هنرمند و دانشمند و سیاستمدار است. یعنی کسی که بتواند زیبایی هنر را درک کند و روی علم پافشاری کند و بر عدالت و انصاف اجتماعی تکیه کند. نکته مهم در ارتباطی است که بین این سه حوزه باید باشد و دانشگاه محل این پیوند است و تولید و پیدایش فرهیخته، حاصل در آمیختگی ارگانیک سه حوزه ادبی، هنری و علمی، تکنولوژیک و سیاسی، اجتماعی است  و دانشگاه محل پیوند این سه حوزه است.

فرضیه دکتر تقویان این است که دانشگاه‌های ایران نه تولید علم کرده و نه آموزش به معنای تخصصی داده‌اند و فقط به کارکرد سوم خود طبق نظریه هابرماس توجه داشته‌اند یعنی نقد حوزه اجتماعی و سیاسی.

شاخص و دلایل اولیه را از آمارهای نظام تولید علم جهانی و بیکاری فارغ التحصیلان و ناتوانی ایشان در پیدا کردن شغل می‌توان فهمید البته بجز پزشکان و با فاصله زیاد مهندسان.

در ادامه استادان و اعضای هیأت علمی حاضر در جلسه در فضای مجازی به ایراد سوال و تحلیل مفروضات سخنران پرداختند.

آخرین اخبار

بازتاب اخبار دانشگاه