پنجمین نشست از سلسله نشست‌های موانع تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در دانشگاه فردوسی مشهد با حضور مهندس محمد بحرینیان مدیر دفتر پژوهش‌های اقتصاد و توسعه اتاق مشهد در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
مدیر دفتر پژوهش‌های اقتصاد و توسعه اتاق مشهد، در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های موانع تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که با همکاری گروه اقتصاد پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی، انجمن علمی دانشجویی دانشکده اقتصاد و اساتید گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، از نقاط قوت و ضعف اقتصاد کشورمان سخن گفت و به تحلیل عواملی پرداخت که به بروز چالش‌های امروز اقتصاد منجر شده‌اند.
مهندس محمد بحرینیان که در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی سخن می‌گفت، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای ایران در طول تاریخ اظهار کرد: یکی از مشکلات ما در مواجهه با مسائل مختلف آن است که گرفتار مفاهیم تئوریک شده‌ایم. ذخایر دانش بشری با خون‌دل زیادی به‌دست‌آمده اما در کشور ما، به دنبال این هستیم که هر مسئله را از این طریق با قواعد و متون موجود انطباق داده و آن را اثبات کنیم؛ درحالی‌که نباید به رابطه‌ها و قواعد موجود اکتفا کرد. این مسئله نیاز به بررسی یک سابقه بلندمدت از عملکردها و اقدامات صورت گرفته در بخش‌های مختلف دارد.
وی خاطرنشان کرد: علم شایسته احترام است و نمی‌توان آن را رد کرد ولی گاهی فراموش می‌کنیم چه فعل‌وانفعالاتی منجر به دست‌یابی به علم شده است. ما همه‌چیز را چشم‌بسته ترجمه کرده‌ایم و می‌خواهیم با آن به نتیجه هم برسیم. علم محترم است ولی باید در کنار آن خلاقیت داشت. برای فهم عمق مسائل، بایستی سؤالات زیادی را مطرح کرد.
بحرینیان تأکید کرد: پژوهشگران بین‌المللی نیز اعتقاددارند که مشکل ایران، پول و یا ضعف منابع نبوده است. همه مشکلات در حوزه سیاست‌های تفصیلی و تمهیدات اجرایی است. علت مسئله این است که در اصطلاح فرمولی پیش می‌رویم. فرمول به تثبیت مسئله باید کمک کند. مشکل اینجاست که ما در اجرا فرومانده‌ایم.
بحرینیان گفت: در سه دوره، اقتصاد ایران توانسته به پیشرفت‌های خوبی دست یابد و اگر امروز پشتوانه‌ای دارد؛ به‌نوعی مدیون همان سال‌های درخشان است. یکی از این دوره‌ها همزمان با حیات مرحوم مصدق بوده است. از آن ایام، آمارهای قابل‌تأملی به دست ما رسیده است. بر همین اساس حوالی سال‌های 1278 تا 1345، ایران برای مدت چند سال بدون نفت، تراز تجاری مثبتی داشته است و بااینکه در تحریم به سر می‌برده اما توفیقات اقتصادی خوبی کسب می‌کند؛ اما دومین دوره درخشان اقتصادی در تاریخ ایران، متعلق به سال‌های میانی دهه 40 است. حضور اقتصاددانان و مدیران توانمند اجرایی که قائل به محدودیت‌های نظام نشدند، باعث شد تا اقتصاد به شاخص‌های ممتاز و خوبی در بحث رشد اقتصادی کشور دست پیدا کند. سومین دوره نیز سال‌های 60 تا 67 و دوران جنگ را شامل می‌شود. در مدیریت اقتصاد دوران جنگ هم مناقشات ایران با عراق اداره گردید و هم کشور با قحطی مواجه نشد و به‌رغم کاهش درآمدهای نفتی کشور اداره شد؛ اما متقابلاً امروز شاهدیم که هنوز در کشور ما اتفاقی رخ نداده، تورم به 29 درصد می‌رسد. باوجود هزینه‌های جنگ، سرمایه‌گذاری‌های خوبی هم در کشور داشتیم. چرخ‌خیاطی کاچیران، مجموعه‌های الماسه‌ساز و فولاد مبارکه در زمان جنگ تخصیص گرفتند.
وی تصریح کرد: کمک به کارآفرین نوآور می‌تواند منابع ایجاد کند. در یک نمونه دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کشور ما متجاوز از 22 هزار مرغداری گوشتی فعال هستند. نهاده‌های دامی را هم وارد می‌کنند و ارز می‌گیرند اما این 22 هزار مرغداری وضعیت خوبی ندارد و قیمت این نوع گوشت هم به‌آسانی در بازار بالا می‌رود و نوسان می‌گیرد. در حوزه شرکت‌های تولید فرآورده‌های لبنی نیز شاهد صدور 1600 مجوز هستیم اما باوجوداین حجم واحد تولیدی و طبیعتاً حجم بالای محصولات آن‌ها؛ پس چرا قیمت لبنیات افزایش می‌یابد؟
مدیر دفتر پژوهش‌های اقتصاد و توسعه اتاق مشهد در بخش دیگری از صحبت‌های خود متذکر شد: برای دست‌یابی به این مراحل یک توالی باید شکل گیرد. اگر یک توالی منطقی نباشد، همه‌چیز بر بنیان‌های پوشالی استوار می‌شود. اهمیت توالی درروند صنعتی شدن بسیار مهم است. ما در اقتصاد، اهمیت توالی را نمی‌دانیم و بدون طی این مراحل گرفتار جامعه خدماتی-رفاهی شده‌ایم. این جامعه باید زمانی ایجاد شود که مرحله صنعتی شدن تکمیل‌شده باشد. هیچ کشوری بدون صنعتی شدن به این حوزه دست نمی‌یابد.