گروه شناسایی و هدایت استعدادهای برتر ( شهاب ) دانشگاه فردوسی مشهد باهدف ایجاد فضای مناسب جهت بروز و ظهور استعدادهای دانشجویان و بهرهمندی از این استعدادها مطابق با جایگاه شایسته آنها تشکیل گردیده است به همین منظور روابط عمومی دانشگاه گفتگویی با دکتر علیرضا سلیمی، رئیس گروه شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب) دانشگاه در خصوص اهداف شهاب و راهکارهای حمایت از دانشجویان مستعد دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده است که حاصل این گفتگو در ذیل درجشده است :
شهاب با چه هدفی تشکیلشده است؟
گروه شناسایی و هدایت استعدادهای برتر ( شهاب ) دانشگاه فردوسی مشهد باهدف ایجاد فضای مناسب جهت بروز و ظهور استعدادهای دانشجویان و بهرهمندی از این استعدادها مطابق با جایگاه شایسته آنها تشکیل گردیده است. این گروه که متشکل از اساتید خلاق و برجسته بوده که خود در دوران تحصیل و پسازآن جزو استعدادهای برتر بودهاند.
دورنمای فعالیتهای شهاب چیست؟
درواقع در شروع فعالیتهای شهاب از 4 سال گذشته، به دلیل عدم وجود زیرساختهای لازم برای شناسایی دانشجویان مستعد، همچنین تنوع و تکثر آییننامهها و نگاههای متفاوت و البته متناقض به مقوله : " استعداد"، چالشهای متعددی در این زمینه نهتنها در دانشگاه بلکه در سطح وزارت علوم رصد گردید. ازاینرو هدف اولیه در شهاب تهیه یک فرایند مشخص و مدون برای رفع مشکلات این حوزه در نظر گرفته شد.
فرایند پیشرفت که شامل 5 مرحله شناسایی، جذب، هدایت، حمایت و بهره مندی تعریف گردید بهعنوان راهکار عملیاتی شهاب مورد تأیید قرار گرفت.
برای اجرای این پنج مرحله برنامهریزی زمانی طی 5 سال از آغاز این برنامه تعیین گردید. بهطور خلاصه بایستی عرض کنم که در صورت اجرای کامل این مراحل دانشجویان مستعد، تنها شناسایی و جذب خواهند شد بلکه با یک برنامه مدرن هدایت و حمایت از آنها صورت گرفته و درنهایت بهرهمندی از استعدادهای آنها که منافع شخص و جامعه پیرامون آن را پوشش می دهد، به عرصه عمل تبدیل میگردد.
-در رابطه با پیشرفت این برنامه 5 ساله بیشتر توضیح دهید. به نظر شما آیا موفقیتهایی کسبشده است؟
اجازه دهید برای هرکدام از مراحل مصداقهایی عرض کنم تا بهطور ملموس با این مراحل آشنا شوید. شناسایی یکی از مهمترین مراحل است. چراکه اگر بهدرستی انجام شود مطمئناٌ مراحل بعدی نیز که بدان وابسته است نتیجهبخش خواهد بود. ازاینرو در شناسایی اولین سؤال که مطرح است شاخصها و معیارهای شناخت استعدادها هستند.
با توجه به اینکه در این مورد کار بسیار جامعی در شهاب انجام گردیده و تمامی آییننامههای وزارت علوم در حوزه استعدادهای درخشان، بنیاد ملی نخبگان، دانشجوی نمونه و همچنین تجربیات دانشگاههای مطرح جهان موردبررسی قرار گرفت بهطوریکه برای تعیین این معیارها به مدت یک سال زمان صرف گردید و نهایتاٌ منجر به « طرح خوشهبندی شهاب » گردید. هماکنون در این طرح 38 معیار مستقل و ترکیبی تصویب گردیده که شناسایی دانشجویان مستعد در سه خوشه بهصورت کیفی انجام میگردد.
این طرح سه دوره انجامشده است و خوشبختانه با استقبال دانشجویان و البته همکاری نزدیک به یکصد نفر از اعضای هیئتعلمی در نقش داور با بررسی نزدیک به 3500 پرونده یکی از حجیمترین فرایندهای داوری و تعیین سطح علمی در سطح دانشگاه بهحساب میآید. این فرایند زیرساخت آن کاملاً الکترونیکی (ثبتنام و داوری) تهیه و هماکنون جزو زیرساختهای اصلی شهاب در مراحل « شناسایی و جذب » محسوب میشود.
در رابطه با هدایت و حمایت، تسهیلات حوزه استعدادهای درخشان معطوف به طرح خوشهبندی شهاب است و با تأکید بر تسهیلات برنامه محور هدف اصلی در شهاب تشویق دانشجویان مستعد بر انجام برنامههای توانمندسازی و استعداد پروری در سطح دانشگاه میباشد. خوشبختانه با توجه به سقف حمایت 4 میلیون تومان از این برنامه، استقبال دانشجویان به اجرای این برنامهها در مقایسه با تسهیلات شرایط معین ( حمایت از شرکت در همایشها، کارگاهها و ... ) رشد قابلتوجهی را نشان میدهد.
-شما به مرحله پنجم با عنوان " بهرهمندی " اشاره کردید، چه فعالیتی در این خصوص انجامشده است؟
این مرحله نهایی و کلیدی است. زیرا نتیجه تلاشهای صورت گرفته در بهرهمندی از استعدادهای شناختهشده و البته شکوفا شده خلاصه میشود. در این راستا اشتغال هدفمند یکی از مواردی است که شهاب به آن واردشده است. طی بازدیدی که شورای مرکزی شهاب بهاتفاق معاون آموزشی در مردادماه سال جاری از پارک علم و فناوری خراسان رضوی داشتند با توجه به پایگاه داده شهاب از دانشجویان برجسته، پیشنهاد تأمین نیروهای انسانی ویژه و موردنیاز واحدهای تحقیق و توسعه ( R&D) شرکتهای بزرگ و موفق پارک مطرح و مقرر گردید شهاب پتانسیلهای موجود را ارزیابی و معرفی نماید. در این راستا برخی شرکتهای پارک علم و فناوری تعدادی از نیازهای استخدامی خود با شرایط مناسب و ویژه را به شهاب واگذار نمودند.
هماکنون پس از چند ماه بررسی دقیق در خصوص نحوه معرفی افراد برجسته که توان اشتغال پذیری مناسبی نیز داشته باشند، طرحی بانام طرح بالندگی شهاب در دست بررسی است که طی آن بر اساس معیارهای مشخص و آزمونهای معتبر شخصیت شناسی، یک نیمرخ شغلی از متقاضیان تهیه و بر اساس آن تطابق با فرصتهای شغلی ارائهشده از سوی واحدهای فناور بررسی و افراد برجسته انتخاب خواهند شد.
جالب است که به این موضوع اشارهکنم که در شهاب باور عمیقی نسبت به بهرهمندی از استعدادهای دانشجویان است. در این خصوص طی فراخوان از دانشجویان علاقهمند برای حضور در یک کمیته دانشجویی دعوت به عمل آمد. پس از دریافت پاسخ از حدود 80 نفر از دانشجویان علاقهمند به همکاری با شهاب، تعداد نزدیک به 40 نفر رزومه خود را ارسال نموده و نهایتاً جلسهای با حضور این افراد در خصوص موارد مختلف شهاب و نحوه همکاری تشکیل گردید. از دانشجویان خواسته شد تا پیشنهادهای خود در جهت گسترش فعالیتهای شهاب بهصورت پروپوزال ارائه دهند. طرح بالندگی شهاب و همچنین نیمرخ شغلی توسط دانشجویان استعداد برتر ارائه گردید و طی جلسات متعدد، با یکدیگر تلفیقشده و پس از تأیید نهایی جهت عملیاتی شدن در دستور کار شهاب قرار گرفت.
-در پایان این گفتگو ـآیا خبری یا نکتهای برای دانشجویان دارید؟
در رابطه با تسهیلات طرح خوشهبندی شهاب به دانشجویان عرض میکنم که پس از پیگیریهای زیاد با همکاری صمیمانه معاونت برنامهریزی و توسعه منابع و مرکز فاوا، سامانه اعطای تسهیلات بهصورت الکترونیکی بهزودی در پرتال دانشجویان راهاندازی خواهد شد. در این راستا دانشجویان برای اطلاع از تسهیلات و درخواست آن میتوانند بهراحتی اقدام کرده و نتایج فرایند بررسی را مشاهده نمایند.
در پایان برای تمامی دانشجویان عزیز آرزوی موفقیت و بهروزی دارم.