با توجه به برگزاری مراسم روز درختکاری در روز چهارشنبه 16 اسفند ماه در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد، روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد گفتگویی با دکتر کمال الدین ناصری دانشیار گروه آموزشی مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده که حاصل این گفتگو در ذیل درج شده است.
شرایط محیطی سرزمین ایران به سمت خشکیدگی پیش می رود. ترکیبی از خشکسالی های طولانی، تغییرات اقلیمی و بهره برداری مفرط از آبهای زیرزمینی که منجر به افت سطح آبهای زیر سطحی شده است، شرایط عمومی کشور را به سمت خشکی بیشتر، گرمای زیادتر و تبخیر بالاتر پیش می برد.
حفظ و توسعه پوشش های گیاهی، با تأکید بر رستنی های بومی، یکی از راهکارهای مقابله با این پدیده یا تخفیف اثرات آن است. در محیط های شهری، توسعه فضای سبز کارکردهای مثبت متعددی به همراه دارد و البته در شرایط خشک و نیمه خشک مانند کشور ما ، کاشت درختان در اولویت قرار دارند.
بسیاری از شهرهای شلوغ به سبب تمرکز خودورهای موتوری و سوختن حجم بالای سوخت های فسیلی، بصورت جزیره های گرمایی درآمده اند که شرایط زیست را از سطح عمومی محیط طبیعی پیرامون دشوارتر می سازند. تعدیل شرایط آب و هوایی محیط شهری از طریق ایجاد سایه و افزایش رطوبت از کارکردهای مهم درختان در چنین شرایطی است. از سوی دیگر ایجاد مناظر چشم نواز، رها سازی ترکیبات آرامش بخش (نظیر فیتونسید) همراه با رنگ سبز و افزایش اکسیژن از مولفه های مهمی است که در محیط پر تنش شهر، شاخص های آسایش شهروندان را ارتقاء می بخشد.
از اینرو درختکاری را می توان فعالیت اجتماعی و محیط زیستی مهمی در راستای بهبود شرایط زیست تلقی نمود. با اینحال توصیه عمومی بر استفاده از عناصر درختی و درختچه ای سازگار با شرایط محیطی است که با حداقل نهاده ها، کارکردهای اکولوژیک خود را آشکار نمایند. پایداری فضای سبز شهری در گرو سازگاری هرچه بیشتر آن با شرایط محلی است که موجب می شود نیاز به استفاده از نهاده ها (اعم از آب، کود و سم) کمینه شود.
تنوع گیاهان بومی ایران در حدی است که ما را از ورود و توسعه هر نوع گیاه غیربومی که می تواند موجب اثرات ناخواسته یا غیرقابل پیش بینی گردد، بی نیاز می سازد.
پانزدهم اسفندماه هرسال که به عنوان روز ملی درختکاری نامگذاری شده است، فرصتی است برای یادآوری نقش مهم درختان در محیط زیست و فرصتی است برای پاسداشت سنت نیک گذشتگان و همچنین بهانه ای برای گردهمایی و فعالیت اجتماعی مفید و ماندگار. در عین حال رعایت ملاحظات علمی و اصول سازگاری درختان همواره مورد تأکید است.
کانال اخبار دانشگاه فردوسی مشهد